Przychodnia w Legnicy – informacje dla pacjentów

Komu przysługują nieodpłatne świadczenia zdrowotne?

Prawo do ochrony zdrowia gwarantuje nam konstytucja, natomiast nie każdy może korzystać z tego prawa na koszt państwa. Nie wszystkie grupy społeczne objęte są bowiem opieką zdrowotną finansowaną ze środków publicznych. Kto wobec tego ma prawo do korzystania z usług medycznych bez uiszczania opłat?

W pierwszej grupie są na pewno osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenie, a także osoby prowadzące działalność gospodarczą i rolniczą, które odprowadzają składki zdrowotne do ZUS-u lub KRUS-u. Prawo obejmuje również osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, a przebywające na długoterminowym zwolnieniu lub urlopie macierzyńskim/tacierzyńskim oraz członków rodziny, którzy zgłoszeni zostali do ubezpieczenia przy osobie ubezpieczonej. Dotyczy to głównie dzieci do 18 roku życia lub kontynuujących naukę po uzyskaniu pełnoletniości. Niemniej jednak do ubezpieczenia zdrowotnego można dopisać także współmałżonków, rodziców i dziadków, którzy pozostają z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym. Niezależnie ubezpieczeniem objęci są emeryci i renciści.    

Z bezpłatnych usług lekarzy rodzinnych i lekarzy specjalistów korzystać mogą także osoby, które nie odprowadzają składek na ubezpieczenie, ale otrzymują świadczenia z pomocy społecznej lub są zarejestrowane w urzędzie pracy. Pomoc lekarska przysługuje także osobom, które są ubezpieczone w krajach członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu, a przebywają na terenie Polski.  

Koszty związane z leczeniem pokrywane są przez państwo także w sytuacji osób osadzonych w aresztach lub zakładach karnych oraz uzależnionych, a przechodzących odwyk.

Dowody potwierdzające ubezpieczenie

Osoby z prawem do korzystania ze świadczeń zdrowotnych w ramach umowy z NFZ-em są zobowiązane do okazywania dokumentów potwierdzających ubezpieczenie, jeżeli system eWUŚ nie potwierdzi jego posiadania. Dowody, które stanowią takie potwierdzenie, są zależne od statusu osoby podlegającej ubezpieczeniu.  

• Osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę powinny posiadać druk zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego oraz potwierdzony raport miesięczny ZUS RMUA, wydawany przez pracodawcę (nie dotyczy to osób przebywających na urlopie bezpłatnym powyżej 30 dni). Może to być również aktualne zaświadczenie z zakładu pracy lub legitymacja ubezpieczeniowa z wpisem i pieczątką pracodawcy, która jednak nie jest powszechnie wystawiana. Wymagany jest jeden z powyższych dokumentów.
• Osoby prowadzące działalność gospodarczą muszą okazać druk zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego oraz aktualny dowód wpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne.
• Osoby ubezpieczone w KRUS-ie obliguje zaświadczenie lub legitymacja z pieczątką KRUS-u oraz dowód wpłaty składki w przypadku prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej.
• Emeryci i renciści zobligowani są do posiadania stosownej legitymacji, która potwierdza ich status.
• Osoby bezrobotne muszą posiadać aktualne zaświadczenie z urzędu pracy o zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego.
• Osoby ubezpieczone dobrowolnie obowiązuje umowa zawarta z NFZ-em i dokument ZUS-u, który potwierdza zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego oraz aktualny dowód opłacenia składki zdrowotnej.
• Dla członków rodziny osoby ubezpieczonej dokumentem potwierdzającym ubezpieczenie jest dowód opłacenia składki zdrowotnej przez osobę, która zgłosiła ich do ubezpieczenia zdrowotnego wraz z kserokopią zgłoszenia. Fakt ten potwierdza również aktualne zaświadczenie wydane przez pracodawcę, zaświadczenie z KRUS-u o ubezpieczeniu członków rodziny, legitymacja rodzinna z wpisanymi danymi członków rodziny wraz z datą i pieczątką zakładu pracy lub ZUS-u;
  • w przypadku dzieci uczących się – pomiędzy 18. a 26. rokiem życia – dodatkowo należy przedstawić dokument potwierdzający fakt kontynuacji nauki – legitymację szkolną/studencką lub dokument potwierdzający znaczny stopień niepełnosprawności,
  • w przypadku studentów po ukończeniu 26. roku życia – zgłoszenie do ubezpieczenia przez uczelnię (druk ZUS ZZA) wraz z opłatą składki oraz legitymacja studencka lub doktorancka.
• Osoby nieubezpieczone, które spełniają kryterium dochodowe uprawniające do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej, potrzebują decyzji wójta (burmistrza, prezydenta) gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby.
• Osoby ubezpieczone w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu powinny posiadać poświadczenie wydane przez NFZ (w przypadku zamieszkiwania na terenie RP) lub kartę EKUZ (ewentualnie zastępujący ją certyfikat) wydawaną w krajach członkowskich UE i EFTA.

Osoby przebywające na ciągłym zwolnieniu lekarskim obowiązuje zaświadczenia z ZUS-u informujące o ciągłości zwolnienia. Takie osoby mają prawo do świadczeń do ostatniego dnia zwolnienia. 

 

Brak dokumentu ubezpieczenia:

Pacjenci, którzy nie posiadają aktualnego dokumentu potwierdzającego prawo do świadczeń zdrowotnych, a potrzebują pomocy lekarskiej w trybie nagłym, narażają się na konsekwencje finansowe. W tego typu sytuacji chory może zostać obciążony kosztami udzielonego świadczenia. Konieczność potwierdzenia prawa do świadczeń zdrowotnych nie dotyczy tylko i wyłącznie dzieci do 6. miesiąca życia.

Zgodnie z informacją NFZ-u, w przypadku braku dokumentu potwierdzającego posiadanie prawa do świadczeń zdrowotnych pacjent, który chce skorzystać z pomocy lekarskiej, może złożyć pisemne oświadczenie o zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego. Oświadczenie to powinno zawierać:

• imię i nazwisko pacjenta,
• datę urodzenia,
• PESEL,
• nazwę instytucji, która zgłosiła pacjenta do ubezpieczenia,
• nazwę oddziału wojewódzkiego, do którego pacjent został zgłoszony.

Złożenie oświadczenia nie zdejmuje z pacjenta obowiązku określonego w art. 50 ust. 2-3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Artykuł dotyczy obowiązku przedstawienia dokumentu potwierdzającego prawo do świadczeń opieki zdrowotnej w związku z leczeniem szpitalnym.

Kiedy ustaje prawo do świadczeń zdrowotnych?

Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej ustaje zazwyczaj po upływie 30 dni od momentu wygaśnięcia obowiązkowego lub dobrowolnego ubezpieczenia. Termin 30 dni obowiązuje m.in. w sytuacjach:

• ustania stosunku pracy (np. wygaśnięcia umowy o pracę),
• zamknięcia działalności gospodarczej,
• osób pozostających na urlopie bezpłatnym dłużej niż miesiąc,
• osób pozostających bez pracy, które utraciły status bezrobotnego,
• zgłoszonych do ubezpieczenia członków rodziny osoby, która zmarła. 

Kto utrzymuje prawo do świadczeń mimo wygaśnięcia ubezpieczenia?

Przepisy wskazują na wyjątki pacjentów, wobec których prawo do świadczeń jest utrzymywane dłużej niż 30 dni od wygaśnięcia ubezpieczenia zdrowotnego. Taki wyjątek stanowią absolwenci szkół ponadpodstawowych, którym prawo do opieki zdrowotnej przysługuje jeszcze przez 6 miesięcy od zakończenia nauki lub skreślenia z listy uczniów. Z kolei absolwenci szkół wyższych lub osoby skreślone z listy studentów mają prawo do opieki zdrowotnej przez okres 4 miesięcy. Prawo to przysługuje również osobom ubiegającym się o emeryturę lub rentę i obowiązuje na czas trwania postępowania o przyznanie tych świadczeń. Ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają także osoby, które pobierają zasiłek przyznany na podstawie przepisów o ubezpieczeniu chorobowym lub wypadkowym. Wówczas ubezpieczenie to obowiązuje w czasie pobierania przez nie zasiłku. Ostatnią grupą są pacjenci, którzy mają zawieszone prawa do renty socjalnej. Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej przysługuje im przez 90 dni od ustania ubezpieczenia zdrowotnego.

Informacje dla studentów

Studenci, którzy chcą korzystać z bezpłatnych wizyt lekarskich w ramach umowy z NFZ-u, powinni zadbać o zgłoszenie do ubezpieczenia. Są osobami dorosłymi, wobec tego mogą mieć do niego własny tytuł, m.in. w sytuacjach, gdy pracują, otrzymują rentę lub prowadzą własną działalność. Do ubezpieczenia zdrowotnego zgłasza ich wówczas płatnik składek, najczęściej pracodawca, co jednak nie dotyczy studentów do 26. roku życia, którzy pracują w ramach umowy zlecenia. Mogą oni zostać zgłoszeni także przez dorosłych członków rodziny – rodziców, współmałżonków oraz dziadków.  

Z reguły rodzice mogą zgłosić swoje dziecko do ubezpieczenia, w przypadku gdy nie skończy ono 26 lat. Są jednak pewne odstępstwa od tego przepisu. Wiek nie ma znaczenia w przypadku studentów:

• z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
• w związku małżeńskim – wówczas są zgłaszani do ubezpieczenia zdrowotnego przez swojego współmałżonka, który sam ma obowiązkowe ubezpieczenie.

Trzecią opcją jest zgłoszenie studenta do ubezpieczenia zdrowotnego przez uczelnię. Studenci mogą skorzystać z tej możliwości, jeśli nie podlegają własnemu ubezpieczeniu lub nie są zgłoszeni jako członek rodziny. Aby uzyskać ubezpieczenie zdrowotne, student sam musi zgłosić się do dziekanatu w tej sprawie.

Problem z ubezpieczeniem zdrowotnym może pojawić się wówczas, gdy studenci pracują tylko w okresie wakacji. Uzyskują wtedy na krótko swój własny tytuł do ubezpieczenia, a tym samym powinni być wyrejestrowani z ubezpieczenia przy rodzicach i z innego tytułu. Po zakończeniu pracy pracodawca też ich wyrejestruje z ubezpieczenia zdrowotnego. Po zakończeniu pracy każdy student powinien przypomnieć rodzicom, aby ponownie zgłosili go jako członka rodziny. Także w odwrotnym przypadku, gdy to rodzice studenta zmieniają pracę, powinni zgłosić na nowo członków rodziny do ubezpieczenia u kolejnego pracodawcy.

Osoby, które skończyły studia lub zostały skreślone z listy studentów, mają prawo do świadczeń opieki zdrowotnej w ramach NFZ-u jeszcze przez 4 miesiące. Ten czas warto wykorzystać na to, aby uzyskać własny tytuł do ubezpieczenia, np. znajdując pracę lub rejestrując się jako osoba bezrobotna.

Nocna i świąteczna pomoc lekarska

Nocna i świąteczna opieka zdrowotna to świadczenia w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej, udzielane od poniedziałku do piątku w godzinach od 18.00 do 8.00 dnia następnego oraz w soboty, niedziele i inne dni ustawowo wolne od pracy w godzinach od 8.00 do 8.00 dnia następnego.

Świadczenia nocnej i świątecznej pomocy lekarskiej są bezpłatne dla osób ubezpieczonych i udzielane bez skierowania.

Z nocnej i świątecznej pomocy korzystamy w sytuacjach nagłej choroby, jednak należy pamiętać, że dyżury w placówkach tego typu pełnią zazwyczaj lekarze pierwszego kontaktu. Jeżeli ulegniemy wypadkowi, którego skutki odczuwamy po czasie lub nasz stan w skutek choroby znacznie się pogorszy, powinniśmy udać się bezpośrednio do szpitalnego oddziału ratunkowego lub wezwać karetkę.

Nocna i świąteczna pomoc lekarska działa zazwyczaj w obrębie szpitali lub szpitalnych przychodni lekarskich. Dyżury lekarzy w Legnicy pełnione są w szpitalu przy ulicy Iwaszkiewicza 5.

Przygotowanie pacjenta do badań laboratoryjnych

Funkcjonuje kilka standardowych zasad, które dotyczą właściwego przygotowania się pacjenta do badań laboratoryjnych. Należy przy tym pamiętać, że nie są to zasady o uniwersalnym zastosowaniu do każdego rodzaju badań. Dlatego przy zapisie na badanie warto zapytać nas o to, co musi zrobić pacjent, aby wyniki planowanego badania były wiarygodne. Personel naszej przychodni dokładnie poinstruuje Państwa o zasadach, do których należy się zastosować przed konkretnym badaniem. Standardowa procedura wymaga od pacjentów:

• wykonania badania na czczo,
• w przypadku badań gospodarki lipidowej bycia minimum 12 godzin po ostatnim posiłku,
• przy zachowaniu dotychczasowej diety, zrobienia badania poza okresem głodzenia lub obfitych posiłków,
• po przespanej nocy,
• u pacjentek badania wykonuje się poza okresem miesiączki.

Przed pobraniem materiału do badań należy również unikać wysiłku fizycznego oraz w miarę możliwości ograniczyć przyjmowanie leków i preparatów witaminowych.

Materiał do badań laboratoryjnych najlepiej pobrać w godzinach od 7.00 do 10.00. Decyzja o czasie pobrania próbki materiału uzależniona jest od celu badania, a interpretacja jego wyników przez lekarza zlecającego powinna uwzględniać czas, w jakim zostało wykonane.  

Badanie moczu

Do pozyskiwania materiału na wykonanie badania moczu stosuje się jednorazowe pojemniki z tworzywa sztucznego, opisane imieniem i nazwiskiem oraz datą urodzenia lub numerem PESEL pacjentów.

• przed pozyskaniem moczu pacjenta powinien zachować odpowiednią higienę,
• do pojemnika oddajemy poranną porcję moczu ze środkowego strumienia,
• pobrany materiał dostarczamy do laboratorium maksymalnie w ciągu 2 godzin od pobrania.

UWAGA 

W przypadku, gdy pacjent nie został odpowiednio przygotowany do badania, w trosce o jakość i wiarygodność wyniku laboratorium może odstąpić od pobrania materiału.

Przygotowanie pacjenta do badań USG

Badanie ultrasonograficzne wykonuje się w celu sprawdzenia sprawności funkcjonowania narządów wewnętrznych. Jest ono podstawowym badaniem robionym w tym celu. Jednak, żeby mieć pewność wiarygodności jego wyników, należy zastosować się do pewnych zasad.

Pacjenci przygotowujący się do badania USG jamy brzusznej na dzień przed badaniem powinni:

• do około godziny00 zjeść tylko lekki obiad, a do dnia badania pić płyny niegazowane,
• w przypadku nadwagi lub częstych wzdęć przyjmować od rana leki rozkurczające żołądek (dawka: 3x 3 tabletki),
• nie powinni palić papierosów.

Natomiast w dniu badania USG pacjenci powinni:

• zgłosić się na czczo, z pełnym pęcherzem moczowym,
• do godziny 7.00 wypić około 1 litra niegazowanej wody, jeżeli wcześniej oddali mocz,
• nie powinni palić papierosów.

W przypadku ultrasonograficznego badania tarczycy lub USG oka powyższe zalecenia nie obowiązują.